Poradnik kupującego ABC fotografii – kompozycja
Strona główna  >  Teoria  >  Słownik pojęć  >  Słowniczek pojęć fotograficznych


Jeśli chcesz być na bieżąco z tym,
co dzieje się w świecie fotografii oraz otrzymywać informacje o nowych artykułach publikowanych w naszym serwisie, zapisz się do FOTOlettera.


Zapisz Wypisz

Porównywarka Porównywarka kompaktów Porównywarka kompaktów Porównywarka lustrzanek Porównywarka obiektywów
Czy wiesz, że ...
Pierwszy nowoczesny obiektyw zmiennoogniskowy powstał już w 1948 roku, najstarsza zaś tego typu konstrukcja pochodzi z przełomu XIX i XX wieku?
Polecamy

Patagonia 2012

FotoGeA.com O fotografowaniu i podróşach

Akademia Fotoreportażu

FotoIndex

Chronoskron

Foto moon pl
 
Kurs Fotografii Warszawa

Słowniczek pojęć fotograficznych
Autor: Robert Wyłupek, Marcin Pawlak, Jarosław Zachwieja
W naszym obszernym indeksie terminów fotograficznych wyjaśniamy wiele pojęć, z jakimi mogą spotkać się młodzi adepci fotografii. Jest on na bieżąco rozbudowywany tak, by stanowił kompletny zbiór definicji, ułatwiających zrozumienie artykułów publikowanych w naszym serwisie.


ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXZ

D. (Nikon) Oznaczenie zmodyfikowanej serii obiektywów AF, wprowadzonej w 1992 roku. Tak opisane obiektywy przekazują dodatkowo do korpusu informację o odległości, na jaką ustawiona jest ostrość. Informacja ta ma być wykorzystywana przede wszystkim przez układ ustalania ekspozycji dla światła błyskowego, chociaż zdania na temat jej przydatności są podzielone. Może też mieć wpływ na trafność działania programów tematycznych. Zobacz artykuł: Co znaczą magiczne symbole DX, VR, G, AI-S, czyli oznaczenia obiektywów Nikona?
D FA. Seria pełnoklatkowych obiektywów Pentaxa przystosowanych do współpracy z lustrzankami cyfrowymi. Pod względem funkcjonalnym stanowią kompilację serii DA i FA: do dyspozycji mamy zarówno pierścień przysłon, jak i funkcję QSF.
D-TTL. System pomiaru światła błyskowego stosowany we wczesnych lustrzankach cyfrowych Nikona. Jest on adaptacją systemu pomiarowego wykorzystywanego w lustrzankach analogowych, z tym że do pomiaru wykorzystywane jest światło odbite nie od powierzchni filmu w trakcie ekspozycji, a przedbłyski pomiarowe (do 18) wysyłane przez lampę błyskową przed otwarciem migawki. Do ustalenia właściwej ekspozycji wykorzystywany jest pięciopolowy układ pomiarowy. W systemie D-TTL możliwe jest wykorzystanie (w trybie automatyki TTL) tylko jednej lampy błyskowej.
DA. Seria obiektywów Pentaxa przeznaczona wyłącznie do współpracy z niepełnoklatkowymi lustrzankami cyfrowymi. Ze względu na mniejsze pole obrazowe, w lustrzankach analogowych dadzą obraz z bardzo silnym winietowaniem lub wręcz zaczernionymi narożnikami. W tej serii pojawiła się funkcja Quick Shift Focus (QSF), a więc ręcznego przeostrzania bez konieczności odłączania napędu AF przełącznikiem. Podobnie jak w serii FA J, brak pierścienia przysłon. Zobacz też artykuł: Co do czego pasuje – przewodnik po bagnetach i oznaczeniach obiektywów Pentaxa.
Dagerotypia. Opracowana w 1893 roku pierwsza metoda rejestracji obrazu fotograficznego na srebrnej lub posrebrzanej miedzianej płytce w jednym nie dającym się kopiować egzemplarzu w postaci pozytywu odwróconego (lustrzanego). Płyta do dagerotypii powstaje w następujący sposób: wypolerowaną płytkę srebrną lub miedzianą posrebrzaną należy podać działaniu par jodu lub bromu czy chromu, wskutek czego na powierzchni srebra wytworzy się światłoczuła warstwa jodku (bromku, chlorku) srebra. Płytę po naświetleniu (czas ekspozycji od kilka do kilkunastu minut) wywołuje się w parach rtęci, a następnie utrwala w tiosiarczanie sodu (jego utrwalającego działania odkrył J. F. W. Herschel). Dagerotypia przetrwała zaledwie do lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego wynalazcy Louisa Daguerre'a, współpracownika Josepha-Nicéphore'a Niepce'a. Zobacz też artykuł: Początki fotografii
Dalmierz. Przyrząd przeznaczony do mierzenia odległości bez opuszczania punktu obserwacji. Działanie najbardziej rozpowszechnionego dalmierza optycznego polega na obserwacji przedmiotu za pomocą dwu prawie równoległych obiektywów, umieszczonych na tzw. bazie i pomiarze kąta paralaksy osi optycznych obu obiektywów. Ze względu na powszechność zastosowania w aparatach fotograficznych, które nie umożliwiały obserwacji obrazu rzutowanego przez obiektyw na matówce, wyróżnia się osobną kategorię aparatów dalmierzowych. Dzis w lustrzankach cyfrowych dalmierzem nazywany jest układ potwierdzania ostrości, bazujący na wskazaniach układu pomiarowego AF.
DC. (Defocus Control) Symbolem tym oznaczone są dwa obiektywy portretowe Nikona o specjalnej konstrukcji: AF DC-Nikkor 105 mm F/2D oraz AF DC-Nikkor 135 mm F/2D. Ich wyjątkowość polega na dodaniu możliwości sterowania natężeniem i kierunkiem aberracji sferycznej (za pomocą specjalnego pierścienia), dzięki czemu kształtować można sposób odwzorowania nieostrości przedniego bądź tylnego planu – tzw. bokeh. Zobacz artykuł: Co znaczą magiczne symbole DX, VR, G, AI-S, czyli oznaczenia obiektywów Nikona?
DC. (Sigma) Symbol umieszczany w nazwie obiektywów Sigmy przystosowanych do współpracy wyłącznie z niepełnoklatkowymi cyfrowymi lustrzankami amatorskimi o współczynniku wydłużenia ogniskowej rzędu 1,5-1,6x. Odznaczają się one niewielkimi wymiarami i niedużą masą, jednak nie nadają się do wykorzystania z klasycznymi, pełnoklatkowymi korpusami – na zdjęciach widoczne będzie silne winietowanie. Zobacz również artykuł: Oznaczenia obiektywów Sigma.
DF. (Dual Focus System) Tak oznaczone są szkła Sigmy wyposażone w system odłączania napędu autofokusa. Przesunięcie pierścienia ustalania ostrości w pozycję MF powoduje odłączenie go od mechanizmu AF, dzięki czemu ostrzenie może odbywać się szybciej, gdyż zmniejszają się masa i opory poruszających się części mechanizmu. Zobacz również artykuł: Oznaczenia obiektywów Sigma.
DG. (Sigma) Oznaczenie pełnoklatkowych obiektywów dostosowane do współpracy z lustrzankami cyfrowymi. W większości wypadków polega to na dodaniu powłok antyodblaskowych zabezpieczających przed powstawaniem "duszków" na wskutek odbicia światła od powierzchni matrycy. Zobacz również artykuł: Oznaczenia obiektywów Sigma.
Di. (Digitally Integrated) Tym symbolem oznaczone są pełnoklatkowe obiektywy Tamrona przystosowane do współpracy z lustrzankami cyfrowymi. Zobacz też artykuł Oznaczenia obiektywów Tamron.
Di II. (Tamron) Tak oznaczane są obiektywy Tamrona przystosowane do współpracy wyłącznie z niepełnoklatkowymi cyfrowymi lustrzankami amatorskimi o współczynniku wydłużenia ogniskowej rzędu 1,5-1,6x. Nie nadają się do wykorzystania z klasycznymi, pełnoklatkowymi korpusami – na zdjęciach widoczne będzie silne winietowanie. Ze względu na przeznaczenie, mają zakresy ogniskowych odpowiednia dla korpusów o współczynniku wydłużenia ogniskowej 1,5-1,6x. Zobacz też artykuł Oznaczenia obiektywów Tamron.
Diafragma. Patrz: Przysłona.
Dioptria. Jednostka zdolności zbierającej soczewek i układów optycznych, zwana też mocą soczewki. Zdolność zbierająca soczewki wyrażona jest równa odwrotności ogniskowej soczewki wyrażonej w metrach; np. soczewka o ogniskowej f = 2 m ma zdolność zbierającą 1/2 D. Dioptrie dla soczewek skupiających mają wartość dodatnią, a dla rozpraszających ujemną.
DO. (Diffractive Optic) W ten sposób oznaczane są obiektywy Canona, w których zamiast klasycznych elementów optycznych zastosowano soczewki Fresnela. Pozwala to nie tylko zmniejszyć gabaryty i wagę takich szkieł, ale i uprościć ich konstrukcję. Zastosowanie soczewek Fresnela pozwala odwrócić kolejność barw w aberracji chromatycznej, i w połączeniu z klasycznymi elementami ze szkła optycznego, wyeliminować ją w dużym stopniu. Zobacz także artykuł: Oznaczenia obiektywów Canona dla systemu EOS
DoF. Patrz: głębia ostrości. Zobacz również artykuł: Głebia ostrości w praktyce i w teorii.
DX. Format matrycy światłoczułej (sensora) w lustrzankach cyfrowych Nikona. Rozmiary matrycy formatu DX to 23,7x15,7 mm, i jest ona nieznacznie większa od sensora formatu APS-C. W związku z przekątną obrazu mniejszą ok. 1,5x niż w wypadku małoobrazkowego formatu 36x24 mm, przy obliczaniu kąta widzenia obiektywu należy zastosować współczynnik wydłużenia ogniskowej 1,5x. Symbolem DX są również oznaczane obiektywy Nikkor przystosowane do współpracy wyłącznie z cyfrowymi lustrzankami Nikona. Nie należy stosować ich korpusach formatu 36x24mm, gdyż na zdjęciach widoczne będzie bardzo silne winietowanie. Tej samej wielkości przetworniki stosuje w swoich lustrzankach również Sony, a sensory wykorzystywane przez Pentaxa mają wymiary bardzo zbliżone (23,5x15,7 mm). Zobacz również artykuł: Ile to właściwie jest 1:2,5'', czyli zamieszanie z rozmiarami matryc.
DX. (Digital indeX) Standard oznaczania materiałów światłoczułych typu 135 (małoobrazkowa błona 36x24 mm). Oznaczenie to, w postaci szachownicy czarnych i srebrnych pól nanoszone jest na metalową kasetę zawierającą film, i jest automatycznie odczytywane przez nowoczesne aparaty fotograficzne. Kod DX zawiera informacje o czułości filmu (w zakresie 25-5000 ISO), liczbie klatek (12-72) oraz tolerancji naświetlenia.
Dyfrakcja. Zjawisko zmiany kierunku (ugięcia) promieni światła na krawędzi przeszkód. W fotografii powoduje zmniejszanie zdolności rozdzielczej obiektywów wraz ze zmniejszaniem otworu przysłony. Z tego powodu przymykanie przysłony do wartości większych niż f/11 zwykle nie powoduje zwiększenia szczegółowości fotografowanego obrazu, a jedynie wzrost głębi ostrości.
Dyfuzor. Element optyczny rozpraszający światło, np. nasadka na lampę błyskową (bounce box) lub duży element rozpraszający (softbox) stosowany w lampach studyjnych.
Dyspersja. Zjawisko rozszczepienia światła na składowe barwne na granicy dwóch ośrodków o różnej gęstości. Najbardziej znane przykłady dyspersji to rozszczepienie światła na pryzmacie oraz powstawanie tęczy. W optyce jest to zjawisko zwykle niepożądane (prowadzi do powstawania aberracji chromatycznej) i wymagające korekcji, co komplikuje budowę przyrządów optycznych. Stopień rozszczepienia światła zależy od właściwości ośrodka, i nosi nazwę współczynnika dyspersji. W produkcji obiektywów wykorzystuje się specjalne odmiany szkła optycznego o niskim współczynniku dyspersji oraz materiały takie jak kryształy fluorytu. Zobacz artykuł: Potrójne widzenie, czyli skąd się bierze aberracja chromatyczna?
Dystorsja. Wada układu optycznego objawiająca się różnym stopniem powiększenia obrazu na jego brzegach i środku, przez co na zdjęciach następuje zakrzywienie linii prostych (nie przechodzących przez oś układu optycznego). Rozróżniamy dystorsję beczkowatą i poduszkowatą, w których linie proste na brzegach obrazu zakrzywiane są na zewnątrz kadru (beczka) lub do wewnątrz (poduszka). Dystorsję można usunąć za pomocą układów soczewek ustawionych symetrycznie względem przysłony. Układ wolny od dystorsji nazywany jest ortoskopowym.


Konkurs  Konkurs
Nocą wszystko wygląda inaczej

Pod osłoną nocy świat wygląda inaczej. Przenikają go miejskie światła, iluminacje budynków i głębia czerni. Fotografowanie przy słabym oświetleniu nie należy do najłatwiejszych, ale może przynieść fantastyczne, oryginalne efekty i wiele radości. Zabierzcie aparaty na nocną wyprawę i pokażcie, co uda Wam się uchwycić!
Nocą wszystko wygląda inaczej
 
Ostatnio dodane zdjęcie:
[30.11.2018]
Autor:
Ilona Idzikowska
 
Dodaj swoje zdjęcie
Przejdź do galerii
Poprzednie konkursy
Nagrody w konkursie

 


AKTUALNOŚCI | SPRZĘT | EDYCJA OBRAZU | TEORIA | PRAKTYKA | SZTUKA
Mapa serwisu mapa serwisu Reklama reklama Kontakt kontakt
Czas generacji: 6.802s.