Fotografia Anonimowa

Fotografia Anonimowa, Zbigniew Dłubak, Jerzy Lewczyński, Julia Pirotte, Wojciech Plewiński, Zofia Rydet, Zygmunt Rytka

"Pojęcie maski funkcjonuje skrycie w naszej psychice. Gdy chcemy odgadnąć, co kryje się za czyjąś twarzą, gdy chcemy czytać z czyjejś twarzy, milcząco przyjmujemy, że jest ona maską." (Gaston Bachelard)

A gdybyśmy podłożyli pod słowo twarz inne, mianowicie fotografia? Spostrzeżemy, że fotografia jako wynalazek wiarygodnego odniesienia do rzeczywistości, a więc identyfikacji widoku i rzeczy (symulacja, mimesis) w totalnych działaniach artystycznych, czyli docierających do swych granic, paradoksalnie stała się swoim zaprzeczeniem. Artysta poddając w wątpliwość zjawisko prawdy w widoku, rejestruje obraz fotograficzny, który obserwator traktuje jako coś sztucznego - dysymulację rzeczywistości (ukrywanie się rzeczy).
Na gruncie fotografii polskiej granica ta historycznie została przekroczona przez Zbigniewa Dłubaka, który w 1948 wykonał serię fotografii makroskopowych, "odstępując od fotografii tradycyjnej traktującej fotografię nie jak narzędzie użyteczne do odtwarzania widoku, lecz narzędzie kreujące" (Janina Ładnowska). Choć stało się to na marginesie wypracowywania nowego programu dla sztuki polskiej po II wojnie światowej, niemniej w działaniach artystycznych fotografii, dysymulacja - jako poddawanie w wątpliwość, stała się jednym z najbardziej charakterystycznych rysów tego medium. Powtórzmy za Bachelardem: "Fenomenologia dysymulacji musi sięgać do źródeł chęci bycia kimś innym".
A więc w miejsce twarzy dziecka możemy np. zobaczyć jakieś cierpienie, które kojarzymy z jakimś innym obrazem z przeszłości. Fotografia staje się maską, w jednej z jej funkcji obrazu, jaką jest dysymulacja.
I gdy to sobie uświadomimy, już jako obserwację samego jej procesu poddawania w wątpliwość, co było tak ważne dla Jerzego Lewczyńskiego, nagle maska staje się dla nas czymś pozytywnym, widzeniem rzeczy przez fotografię, ich archeologią.

Zobacz także:
Sony Cyber-shot HX50: mały, lekki, zawodowy
Sony Cyber-shot HX300: 50-krotny zoom i komfort obsługi lustrzanki
Sony Cyber-shot WX300 do zabrania w podróż
Półkolonie fotograficzne - ferie zimowe 2014
Grand Press Photo 2013 – galeria zdjęć
WYWIAD: Cardiff po zmroku w obiektywie Macieja Dakowicza
Digiscoping, czyli świat w dużym przybliżeniu
Plener – dokąd, kiedy i z czym?
9. edycja BZ WBK Press Foto rozstrzygnięta
Śląska Fotografia Prasowa 2012 - galeria nagrodzonych zdjęć
Wyniki konkursu Sony World Photography Awards 2013
Czarno-białe czy w kolorze?
Zdjęcia, które kłamią?