Maria Chrząszczowa znana jest przede wszystkim z fotografii architektury, głównie Warszawy. Do jej najważniejszych prac należy przejmująca dokumentacja zburzonej stolicy Polski wykonana w 1945 roku. W latach 60. i 70. prowadziła stosunkowo systematyczną dokumentację rozbudowy Warszawy. Interesowały ją przede wszystkim nowopowstające osiedla mieszkaniowe. Szczególnie dokładnie sfotografowała Bielany, Żoliborz i Śródmieście. Tu widać konsekwentną pracę dokumentalistki, która stara się pokazać wybrane obiekty w sposób jak najdokładniejszy. Na tych zdjęciach rzadko pojawiają się ludzie, Chrząszczową bardziej interesuje sama architektura niż toczące się miejskie życie. Ale inne osiedla sfotografowane są w sposób mniej metodyczny, w archiwum znajdują się trzy lub cztery zdjęcia – tak jakby zrobiła je przypadkiem, będąc akurat w okolicy. Całość składa się na obraz miasta w procesie.

Maria Chrząszczowa, Kobiety schodzące po schodach, w tle Most Gdański oraz widok na Pragę Północ, c. M. Jarecka, Fundacja Archeologia Fotografii

Część z tych prac powstała prawdopodobnie jako materiał pomocniczy dla wykładowców i studentów architektury Politechniki Warszawskiej, gdzie Chrząszczowa prowadziła pracownię fotografii. Tłumaczyłoby to powtarzalność kadrów, wielokrotne próby sfotografowania jednego bloku z kilku punktów widzenia. I choć większość zdjęć ma charakter czystej dokumentacji, która prawdopodobnie miała funkcję służebną, to jednak wśród tego zbioru znajdziemy także kadry bardziej osobiste.

Maria Chrząszczowa, Widok z Pałacu Kultury na Pl. Defilad, Ścianę Wschodnią (w budowie) i skrzyżowanie ul. Marszałkowskiej z Al. Jerozolimskimi (obecnie Rondo Dmowskiego), c. M.Jarecka, Fundacja Archeologia Fotografii

Maria Chrząszczowa urodziła się w rodzinie Pfeifferów, warszawskich przemysłowców. Z fotografią zetknęła się podczas kontynuacji nauki w dwuletnim liceum Fotograficznym w Warszawie. Niemal wszystkie jej fotografie sprzed 1939 roku spłonęły w czasie wojny. Najwcześniejszy, zachowany zbiór to dokumentacja ruin Warszawy. Silny ładunek symboliczny i emocjonalny tych zdjęć wyróżnia je spośród innych wykonanych wówczas dokumentacji. Pod koniec 1945 roku Chrząszczowa dokumentowała obóz koncentracyjny w Auschwitz a później Wrocław, Jelenią Górę, Kłodzko.

Więcej informacji: faf.org.pl

Zobacz także:
Górnicy na zdjęciach w Olzie
Wystawa pokonkursowa Konkursu Fotografii Teatralnej
Polish Misia w hołdzie Arakiemu
Wystawy otwierające tegoroczny OFFO
Roland na dziko w Żywej Galerii
MEDIA LAB 6: Bez wiedzy autora
Urzekająca paralaksa. Fotografia i jej obrazy
Odwróceni
Inny świat Podsiadły
Kobieta z Małpą – Kaukaz w notatkach i fotografiach
Gisele Freud w MN w Krakowie