Cały horyzont w zasięgu wzroku
Jeżeli będziemy poszerzać zdjęcie tak, że pomiędzy jego długością w pionie i w poziomie powstanie wyraźna dysproporcja, to będziemy mogli mówić o nim, jako o fotografii panoramicznej. Nie ma ścisłych wyznaczników mówiących nam, jaki obraz można nazwać panoramicznym, a jakiego nie, jednak dla z dość dużą pewnością możemy przyjąć za panoramiczne zdjęcia o proporcjach 16:10 (zapamiętajcie tę liczbę, gdyż powróci ona jeszcze na łamach tego artykułu w bardzo interesujących okolicznościach) oraz szerszych.

Miniatura zdjęcia panoramicznego o polu widzenia 180 stopni utworzonego przez połączenie ze sobą ponad 20 ujęć. Oryginalny obraz mierzy ponad 30 tysięcy pikseli szerokości.

Zdjęcie panoramiczne to jednak nie oznacza jedynie szerokiej fotografii. To taki specyficzny typ zdjęcia krajobrazowego, który ukazuje teren większy, niż możemy objąć wzrokiem bez poruszania głowy. Nie bez powodu termin filmowo-fotograficzny "panning" został zaczerpnięty właśnie od tego słowa. W praktyce obrazy panoramiczne powstają zazwyczaj przez łączenie ze sobą pojedynczych kadrów. Proces ten opisywaliśmy w artykule pt. Zdjęcia panoramiczne – poradnik dla początkujących.

A może w kwadracie?
Specyficzną odmianą kadru jest zdjęcie na bazie kwadratu. Ujęcie takie charakteryzuje się neutralnością nakreślonych na nim linii oraz dużym wyważeniem. Wzrok osób oglądających kwadratowe fotografie zazwyczaj koncentruje się na centrum kadru, a następnie stopniowo ogarnia jego bliższe krawędzi fragmenty. Jest to bardzo interesujący typ fotografii, skoncentrowany wokół takich zagadnień jak harmonia, równowaga, stabilność i symetria.

Przykładowe zdjęcie jest dla oglądającego dość statyczne, mimo iż wykonane zostało na bazie linii ukośnej. Przyczyną tego jest wykorzystanie kadru o proporcjach 1:1.

Zdjęcia kwadratowe są rzadko spotykane w twórczości osób, których pasja rozwijała się w oparciu o aparaty małoobrazkowe oraz cyfrowe. Można je natomiast często spotkać w zbiorach tych, którzy fotografowali aparatami średniego formatu. Również zdjęcia wykonywane przez popularne niegdyś analogowe aparaty Polaroid SX-70 z natychmiastowym wywoływaniem odbitek miały format kwadratu.

O pewnym interesującym kadrze
W naszym artykule dotyczącym kompozycji obrazu szczegółowo opisaliśmy starożytną regułę Złotego Podziału. Ma ona zastosowanie również w projektowaniu proporcji kadru – wykorzystując ją otrzymujemy bowiem tzw. Złoty prostokąt o bokach wyrażających się stosunkiem wynoszącym w przybliżeniu 1:1,618.

Zdjęcie przekadrowane do proporcji Złotego Prostokąta.

W prostokącie o takich proporcjach można wyznaczyć bardzo wiele mocnych linii i punktów kadru, których odpowiednie wykorzystanie zapewni nam zdjęcie o wyjątkowo udanej kompozycji. Również w odniesieniu do takiego właśnie kadru obowiązuje zasada konstruowania Złotej Spirali – jednej z najbardziej interesujących figur kompozycyjnych. Warto o tym pamiętać, bowiem wszelkie spirale wyznaczane na zdjęciach o innych proporcjach kadru przez programy graficzne (np. Lightrooma) są tylko modyfikacją "klasycznej" spirali wpisanej w Złoty prostokąt.