Kilka słów o proporcjach obrazu
Omawiając tematykę kadrów poziomych i pionowych nie sposób nie poruszyć ważnej kwestii proporcji boków kadru. Nikt bowiem nie zmusza nas do wykonywania zdjęć wyłącznie w takich formatach, jakie przewidzieli dla nas twórcy aparatów fotograficznych. Przeciwnie – przekadrowanie zdjęcia w dowolnym programie graficznym umożliwi nam poprawienie jego kompozycji (a zwłaszcza odpowiednie umiejscowienie ważnych elementów w mocnych punktach i liniach kadru).

Choć żaden aparat nie wykonuje zdjęć o proporcjach kadru wynoszących 16:10, to nic nie stoi na przeszkodzie, abyśmy takie zdjęcia wykonywali.

Zmiana proporcji boków zwiększa lub zmniejsza występowanie opisanych wcześniej efektów związanych z wykorzystaniem kadru o określonej orientacji. W największym skrócie można powiedzieć, że im bardziej kształt fotografii odstaje od kwadratu, tym bardziej efekty te są widoczne. Oczywiście wszystko ma swoje granice – od pewnego momentu mamy już bowiem do czynienia ze zdjęciem panoramicznym, które ma nieco inne zastosowania i "rządzi się" własnymi prawami. Tematykę tego typu fotografii przybliżamy w dalszej części tego artykułu.

Szerokokątna fotografia krajobrazowa - nie jest to jeszcze zdjęcie panoramiczne, ale i tak dzięki poszerzeniu kadru oddano wrażenie bezkresnej przestrzeni.

Zwiększanie szerokości zdjęcia może nas jednak zaprowadzić na manowce, gdyż jak wiedzą to wszyscy adepci sztuki filmowej, szeroki kadr znacznie trudniej jest zagospodarować niż wąski. Jest to spowodowane przesuwaniem się mocnych punktów kadru. Wraz z powiększaniem się odległości między uwiecznionymi obiektami pojawia się też problem wypełnienia pustych obszarów na zdjęciu (znane historykom sztuki zjawisko tzw. horror vacui). W praktyce może się okazać, że zwyczajna, "nudna" fotografia 4:3 jest znacznie łatwiejsza do skomponowania niż jej szersze odpowiedniki.

Obszary pustki na fotografiach o dużej szerokości to częsty problem. Można próbować ich uniknąć, lub... wykorzystać w kompozycji ujęcia.

Problem proporcji boków ma też jeszcze jedno, znacznie bardziej prozaiczne znaczenie w sytuacji, gdy wykonujemy odbitki naszych prac. Najczęściej spotykają się z nim użytkownicy cyfrowych aparatów kompaktowych chcący wykonać wydruki w popularnym formacie 10x15 cm. Kompakty wykonują zdjęcia o proporcjach kadru 4:3, podczas gdy wspomniany format zdjęcia odznacza się "lustrzankowymi" proporcjami 3:2. W tej sytuacji możliwe są trzy rozwiązania: zdjęcie może być przycięte u góry i/lub dołu, może zawierać boczne marginesy lub też zostać rozciągnięte tak, aby wypełnić kadr. Do nas należy decyzja, co zrobimy w tej sytuacji. Chyba, że zawczasu pomyślimy o problemie proporcji kadru i zaczniemy wykonywać zdjęcia z myślą o ich późniejszej prezentacji w postaci odbitek o interesującym nas formacie.