Wbrew obiegowej opinii, czyszczenie sensora w lustrzance cyfrowej nie jest zadaniem bardzo skomplikowanym. Jedynym warunkiem jest odrobina wiedzy, zachowanie ostrożności oraz stosowanie odpowiednich przyborów i płynów. Co prawda większość współczesnych lustrzanek wyposażona jest w mechanizmy oczyszczania matrycy, jednak wielu z miłośników fotografii na pewno osobiście przekonało się o ich skuteczności. Intensywne korzystanie z aparatu fotograficznego oraz częsta zmiana obiektywów nieuchronnie prowadzą do pojawienia się na matrycy plam, pyłków i innych zanieczyszczeń, które z kolei widoczne są później na każdym zdjęciu.
Użytkownicy lustrzanek radzą sobie z zabrudzeniami na wiele różnych sposobów – odkurzają wnętrze aparatu za pomocą gruszki lub pędzelków, eksperymentują z różnymi płynami na bazie alkoholu o wysokim stężeniu oraz używają wielu innych, nietypowych przyrządów. Niestety z różnym skutkiem. Mimo usilnych starań często trudno jest wymieść z komory lustra wszystkie drobiny, pyłki, kurz czy ziarnka piasku, a stosowane płyny pozostawiają na matrycy białe smugi.


Z pomocą przychodzą producenci gotowych zestawów przeznaczonych do usuwania z matrycy wszelkiego rodzaju zabrudzeń. Nie są to cudowne preparaty do produkcji których zastosowano jakąś wyjątkowo zaawansowaną technologię. Dobre, markowe produkty zawdzięczają swoją skuteczność przemyślanej budowie, idealnie dopasowanym wymiarom narzędzi oraz bardzo dokładnie przetestowanym i często opatentowanym materiałom, które nie uszkodzą delikatnej elektroniki aparatu fotograficznego. To po prostu sprawdzone przez ekspertów rozwiązania, które pomogą rozwiązać nam problem.
Ważnym plusem gotowych zestawów przeznaczonych do usuwania zanieczyszczeń z sensora jest również to, że w opakowaniu znajdziemy wszystko czego będziemy potrzebować podczas "operacji na otwartym sercu" aparatu.

Zestawy Dust-Aid Platinum, Dust-Wand Kit oraz ściereczki Dust-Cloth MF

Świetnym przykładem przemyślanych, skutecznych i bezpiecznych produktów są wprowadzone niedawno na polski rynek zestawy Dust-Aid Platinum (do czyszczenia na sucho) oraz Dust Wand Kit (do czyszczenia na mokro). Oba wspomniane produkty dobrze się uzupełniają i pozwalają na bezpieczne oraz łatwe usuwania kurzu i innych zabrudzeń z matryc lustrzanek cyfrowych. Produkty te zostały zaprojektowane i opatentowane przez lidera w tej branży – amerykańską firmy Dust-Aid, której wyłącznym przedstawicielem na Polskę jest firma Dicam.

Zanim zdejmiesz obiektyw czyli przygotowanie apratu
Pierwszą czynnością, jaką należy wykonać przed rozpoczęciem czyszczenia matrycy jest… naładowanie akumulatora. Podczas czyszczenia aparat musi być bowiem włączony i przez cały czas utrzymywać podniesione lustro oraz otwartą kurtynę migawki. Gdyby podczas usuwania zabrudzeń z sensora rozładowała się bateria, mogłoby dojść do uszkodzenia wspomnianych lustra lub migawki. Dlatego tak istotne jest aby pracować wyłącznie przy w pełni naładowanych akumulatorach! Przed odkręceniem obiektywu warto też przetrzeć korpus aparatu ściereczką, dzięki czemu do wnętrza lustrzanki nie wpadnie nam żaden dodatkowo pył oraz drobinki kurzu, które mogą znajdować się na obudowie aparatu.

Przed przystąpieniem do czyszczenia matrycy aparatu warto zrobić zdjęcie testowe, aby zorientować w którym miejscach znajdują się zanieczyszczenia. Najłatwiej jest wykonać zdjęcie białej ściany ustawiając najwyższą dostępną wartość przysłony. Należy pamiętać, że obraz na zdjęciu jest odwrócony w stosunku do tego, który pada na matrycę.

Przed odkręceniem obiektywu warto też sprawdzić, w których miejscach na matrycy znajdują się zanieczyszczenia. W tym celu można wykonać zdjęcie testowe jasnej i płaskiej powierzchni (np. białej ściany) przy maksymalnie domkniętej przysłonie (np. f/22, f/32 itp). Na tak wykonanym zdjęciu kurz, piasek czy włoski będą widoczne jako drobne ciemne skazy o ostrych krawędziach, natomiast tłuste zanieczyszczenia – jako półprzezroczyste plamki o łagodnych granicach. Pamiętajmy tylko, że obraz na zdjęciu jest odwrócony w stosunku do tego, który pada na matrycę – przykładowo punkt z lewej górnej części kadru znajduje się w prawym dolnym narożniku sensora.
Po wykonaniu powyższych wskazówek można odkręcić obiektyw i włączyć funkcję Ręcznego czyszczenia matrycy, którą znajdziemy w niemal każdej współczesnej lustrzance. Mając pełny dostęp do wnętrza aparatu oraz matrycy (a raczej do znajdującego się nad nią filtra antyaliasingowego, który będziemy w rzeczywistości czyścić) możemy rozpocząć "sprzątanie". Mimo, że powierzchnia filtra jest w miarę odporna na zarysowania, można ją uszkodzić – dlatego też wszystkie kolejne etapy usuwania zabrudzeń należy wykonywać delikatnie i ostrożnie!

Dwie metody czyszczenia – na sucho i na mokro
Podczas czyszczenia matrycy aparatu obowiązuje jedna zasada, związana z rodzajami zabrudzeń i sposobami ich usuwania. Elementy statyczne takie jak kurz, pyłki i inne lekkie drobiny, które przylegają do sensora lub jego filtra pod wpływem działania sił elektrostatycznych usuwamy ’’na sucho’’. Do tego celu zaprojektowany został właśnie zestaw Dust-Aid Platinum.

W zestawie Dust-Aid Platinum znajdują się: szpatułka w kształcie chorągiewki zakończona silikonową płytką, paski czyszczące, instrukcja obsługi oraz pudełko pozwalające zabrać zestaw w podróż.

Z kolei zabrudzenia trwałe, czyli różnego rodzaju plamy, zacieki, kurz i brud, który przylgnął do sensora na trwałe po odparowaniu wilgoci, smugi powstałe po używaniu do czyszczenia nieodpowiednich środków itp. należy czyścić ''na mokro''. Operację ta można przeprowadzić bezpiecznie i skutecznie za pomocą zestawu Dust-Wand Kit w którym znajdziemy odpowiednich rozmiarów szpatułki, ściereczki oraz płyn Dust-Aid Ultra Clean. I tutaj drobna uwaga – w przypadku usuwania plam i innych zabrudzeń stałych zaleca się, aby w pierwszej kolejności zebrać na sucho wszelkie drobinki z kurzu i pyłków, które znajdują się na powierzchni matrycy, a następnie czyścić matryce na mokro – nigdy odwrotnie!

W zestawie Dust-Wand Kit znajdują się: różnej szerokości szpatułki, klipsy mocujące, ściereczki, płyn Dust-Aid Ultra Clean, instrukcja obsługi oraz pudełko pozwalające zabrać zestaw w podróż.