Oferta kursów i warsztatów fotograficznych jest obecnie bardzo szeroka. Znaleźć można zarówno bardzo popularne warsztaty z fotografii krajobrazowej, jak i bardzo specjalistyczne zajęcia o wąskiej tematyce jak warsztaty z fotografii rajdowej Akademii Nikona, w których niedawno mieliśmy przyjemność wziąć udział. Jednak wśród dostępnych na naszym rynku kursów fotograficznych niewątpliwie dominuje kategoria "podstawy fotografii". My mieliśmy okazje przyjrzeć się, jak wygląda "Kurs podstaw fotografii" w wykonaniu Akademii Nikona, prowadzony przez Pawła Dumę.
Zazwyczaj tematyka takich "podstawowych" kursów odpowiada ścisłemu schematowi: jak aparat robi zdjęcie, co to jest przysłona, czas naświetlania, głębia ostrości i kąt widzenia oraz jak się można tym wszystkim pobawić. Akademia Nikona podeszła jednak do zagadnienia inaczej i podzieliła podstawy na dwa kursy: posługiwania się aparatem i… no właśnie, podstawy fotografii.
W dobie zdjęć cyfrowych przyzwyczailiśmy się do tego, że zrobienie dobrego zdjęcia wiąże się z posiadaniem odpowiednio dobrego aparatu, a najlepiej lustrzanki. Tymczasem prowadzący dla Akademii Nikona "Kurs podstaw fotografii" Paweł Duma proponuje zupełnie inne podejście do tematu. Według niego, rodzaj użytego aparatu jest sprawą drugorzędną, o ile nie zupełnie nieistotną (o ile, oczywiście, nie próbujemy zrobić zdjęcia sportowego kieszonkowym kompaktem). Znacznie ważniejsze jest, byśmy wiedzieli, jakie zdjęcie chcemy zrobić, i dlaczego chcemy je zrobić.

''Kurs podstaw fotografii'' to kurs kameralny, zatem podstawą zajęć jest dyskusja – o zdjęciach oczywiście.

I tak naprawdę spora część kursu Pawła Dumy poświęcona jest temu, by uzmysłowić słuchaczom, że zdjęcie nie istnieje bez kontekstu – to samo zdjęcie może być zdjęciem świetnym jak i fatalnym w zależności od tego, jaki cel przyświecał jego wykonaniu.
Gdy już wiemy, czemu ma służyć zdjęcie, możemy myśleć o jego wykonaniu. A tu potrzebny jest p l a n. I to jest druga, równie istotna część kursu – jak świadomie planować zdjęcia. Bo dobre fotografie nie powstają same. Czasem, by wykonać to jedno, wymarzone ujęcie trzeba poświęcić cały dzień, czasem wystarczy kilka sekund zastanowienia się, a czasem trzeba je zaplanować z kilkumiesięcznym, czy nawet kilkuletnim wyprzedzeniem. Ale p l a n być musi: musimy widzieć, co jest tematem zdjęcia, jak je skomponować, jakie będzie światło…

Taaa, popatrzmy, co wyszło – mimo ograniczonego czasu, znalazło się kilkanaście minut na plenerowe ćwiczenia ze stosowania perspektywy.

No właśnie, światło to kolejny z poruszonych tematów – w trakcie kursu Paweł Duma podpowiada, jak można maksymalnie wykorzystać światło zastane – owszem, nie mamy na nie wpływu, ale mamy wpływ na to, kiedy robimy zdjęcie. A zatem, która pora dnia jest najodpowiedniejsza dla danego typu zdjęć, i jak, korzystając z nowoczesnych narzędzi, ocenić oświetlenie w miejscu dokąd planujemy podróży. A gdy już nie możemy liczyć na oświetlenie naturalne, jak sobie poradzić z tym, co nas czeka na miejscu: żarówki, świetlówki czy też sodowe oświetlenie uliczne.

Zdjęcia, zdjęcia – nie ma rozmowy o fotografii bez zdjęć, zatem każdy punkt zajęć podparty jest solidną porcją ilustracji.

Jak przekonuje Paweł Duma, o fotografii można mówić bez aparatu fotograficznego. A czy da się bez zdjęć? Zdecydowanie nie, dlatego Paweł każdą przedstawianą tezę podpiera zdjęciami, przy okazji opowiadając historię powstania każdego z niech.
I tu ujawnia się kolejna cecha prowadzonego przez niego kursu: to nie czysta teoria – każde twierdzenie poparte jest wykonanymi przez niego zdjęciami: jedne powstały w Paryżu, inne w Korei północnej, na Kamczatce czy w polskich Tatrach.
Fotografowanie na tradycyjnych materiałach światłoczułych wprowadzało pewną dyscyplinę – nie dało się zrobić więcej zdjęć, niż mieściła rolka filmu, a założenie kolejnej było decyzją o skutkach finansowych. Korzystanie z aparatów cyfrowych prowokuje do robienia zdjęć "na zapas", nad którymi później trudno zapanować. Ostatnim z punktów wykładu Pawła dumy jest krótkie szkolenie, jak korzystając z narzędzi takich jak meta dane IPTC szybko i sprawnie przeprowadzić selekcję wykonanych w trakcie ostatniej sesji zdjęć.

Podsumowaniem zajęć jest analiza kilkudziesięciu zdjęć wykonanych w bliskich i najdalszych zakątkach świata – jak powstały i dlaczego takie właśnie, a nie inne. Przy okazji naocznie przekonać się można, dlaczego warto wykonywać odbitki.

Czym zatem jest "Kurs podstaw fotografii" Akademii Nikona? To niewątpliwie autorski wykład Pawła Dumy, przybliżający nie tyle podstawy techniczne, co racjonalny sposób myślenia o fotografii. Nie dowiemy się z niego, czym jest przysłona i przy jakim czasie ekspozycji fotografować biegnące dziecko – ale tego można się dowiedzieć na kursach obsługi aparatu. Chociaż prowadzący wprowadza w podstawy kompozycji czy operowania perspektywą, czyni to niejako przy okazji, traktując je jako jeden z elementów planowania zdjęcia. Tu nie ma Photoshopa – efektem naciśnięcia spustu migawki ma być dobre zdjęcie. Paweł Duma chce nauczyć uczestników kursu, że dobre zdjęcie nigdy nie jest elementem przypadku, a efektem odpowiedniego przygotowania i planowania. Dopiero świadome podejście do fotografowania pozwala uzyskać dobre zdjęcie częściej, niż tylko przypadkiem. Dlatego prowadzony przez niego kurs przyda się zarówno tym, którzy swoją przygodę z fotografią rozpoczęli miesiąc temu jak i tym, którzy fotografują od lat, ale chcieliby posiadaną wiedzę usystematyzować.

Zobacz także:
TEST: Nikon V1, czyli debiut nowego systemu
Fotografia podróżnicza - porady na dobry początek
Neutralne filtry szare połówkowe w fotografii krajobrazowej
Rajd Dolnośląski - warsztaty fotograficzne w wydaniu Akademii Nikona
Test amatorskich lustrzanek Nikona, cz. IV: Który model jest najlepszy dla Ciebie?
Test amatorskich lustrzanek Nikona, cz. III: Nikon D7000 – ma wszystko, co trzeba
Test amatorskich lustrzanek Nikona, cz. II: Nikon D5100 – można poszaleć
Test amatorskich lustrzanek Nikona, cz. I: D3100 – po prostu rób zdjęcia
TEST: AF-S NIKKOR 50 mm f/1.8G - nowe wcielenie klasyka