Poradnik kupującego ABC fotografii – kompozycja
Strona główna  >  Teoria  >  Pojęcia fotograficzne  >  Do czego służy i jak działa przysłona?


Jeśli chcesz być na bieżąco z tym,
co dzieje się w świecie fotografii oraz otrzymywać informacje o nowych artykułach publikowanych w naszym serwisie, zapisz się do FOTOlettera.


Zapisz Wypisz

Porównywarka Porównywarka kompaktów Porównywarka kompaktów Porównywarka lustrzanek Porównywarka obiektywów
Czy wiesz, że ...
Aparat Olympus E-3 wyposażony jest w 11-polowy autofokus, który w momencie premiery był najczulszym tego typu układem zastosowanym w tej klasie lustrzanek cyfrowych?
Polecamy

Patagonia 2012

FotoGeA.com O fotografowaniu i podróşach

Akademia Fotoreportażu

FotoIndex

Chronoskron

Foto moon pl
 
Kurs Fotografii Warszawa

Do czego służy i jak działa przysłona?
Autor: Marcin Pawlak



Przysłona – źrenica obiektywu
Sposób działania przysłony jest bardzo prosty – polega na wprowadzeniu w światło obiektywu nieprzezroczystej płaszczyzny z wyciętym otworem, dzięki czemu do wnętrza aparatu dostaje się tylko pewna część wpadającego do obiektywu światła. W najstarszym historycznie wydaniu służyła do tego szczelina w obudowie obiektywu, przez którą do jego wnętrza wsuwało się blaszki z otworami o różnych średnicach. Oczywiście taka konstrukcja (wsuwkowa) była bardzo niewygodna w użyciu, dlatego szybko poszukano rozwiązań, które pozwalałyby sprawniej zmieniać otwór przysłony. Prostą przysłoną pozwalającą na płynną regulację otworu jest "kocie oko" – konstrukcja składająca się z dwóch przeciwstawnie przesuwających się blaszek, z których każda posiada wycięcie w kształcie litery V. Jej zasadniczą wadą jest kwadratowy przekrój otworu, co powoduje nienaturalne odwzorowanie nieostrych obszarów zdjęcia. W aparatach kompaktowych często spotykana jest przysłona obrotowa (rewolwerowa), mająca postać okrągłej tarczy z koliście rozmieszczonymi otworami o różnej wielkości. Jest on umieszczona tak, by przez jej obrót można było owe otwory wprowadzać w światło obiektywu. Co prawda ograniczona jest liczba otworów o różnej średnicy, jakie można dzięki niej uzyskać, jednak zaletą jest bardzo prosta i zwarta budowa, pozwalająca stosować ją w również aparatach prostych, tanich i o niewielkich gabarytach.

Przysłona wsuwkowa, rewolewrowa oraz ''kocie oko'' – ta ostatnia umożliwia płynną regulację wielkości otworu, jednak kosztem jego kwadratowego przekroju (na rysunkach nie jest zachowana skala pomiędzy średnicą obiektywu a wielkością przysłony).

Niewątpliwie najdoskonalszą konstrukcją jest przysłona irysowa. Zbudowana z kilku (zwykle 5 do 9) blaszek (tzw. listków) o sierpowatym kształcie pozwala płynnie regulować otwór przysłony, zachowując przy tym jego okrągły (lub bardzo do niego zbliżony) kształt. Listki przysłony są koliście rozmieszczone na obwodzie obiektywu i zamocowane obrotowo, dzięki czemu mogą być płynnie wsuwane do wnętrza obiektywu.
Przysłonę irysową stosuje się przede wszystkim w obiektywach wymiennych do lustrzanek, zwykle jest ona również zintegrowana z migawką centralną przeznaczoną do stosowania w aparatach dużego formatu. Wykorzystywana jest też w zaawansowanych aparatach kompaktowych – tych, w których płynnie regulować można otwór przysłony.
Dzięki odpowiedniemu kształtowi listków, przysłona irysowa pozwala zachować kolisty kształt otworu w dużym zakresie jego średnicy.

Nie sposób przeoczyć podobieństwo przysłony irysowej do źrenicy (tęczówki) ludzkiego oka. Zupełnie jak w wypadku przysłony, reguluje ona ilość wpadającego do oka światła. Z tego właśnie powodu po zmroku widzimy mniej wyraźnie – na skutek zwiększenia otworu tęczówki zmniejsza się głębia ostrości obrazu, który postrzegamy.
Powrót do listy artykułów
Konkurs  Konkurs
Nocą wszystko wygląda inaczej

Pod osłoną nocy świat wygląda inaczej. Przenikają go miejskie światła, iluminacje budynków i głębia czerni. Fotografowanie przy słabym oświetleniu nie należy do najłatwiejszych, ale może przynieść fantastyczne, oryginalne efekty i wiele radości. Zabierzcie aparaty na nocną wyprawę i pokażcie, co uda Wam się uchwycić!
Nocą wszystko wygląda inaczej
 
Ostatnio dodane zdjęcie:
[30.11.2018]
Autor:
Ilona Idzikowska
 
Dodaj swoje zdjęcie
Przejdź do galerii
Poprzednie konkursy
Nagrody w konkursie

 


AKTUALNOŚCI | SPRZĘT | EDYCJA OBRAZU | TEORIA | PRAKTYKA | SZTUKA
Mapa serwisu mapa serwisu Reklama reklama Kontakt kontakt
Czas generacji: 1.221s.