Moduły – serce programu
Przy omawianiu interfejsu Lightrooma wspominałem o obecnej u góry ekranu liście dostępnych modułów. Właśnie to one, odpowiadające za różne etapy pracy fotografa, są najważniejszymi elementemi aplikacji. Co więcej: ze względu na otwarty charakter programu, nic nie stoi na przeszkodzie, aby w przyszłości powstawały nowe narzędzia w obrębie jakiegoś modułu lub wręcz nowe moduły. Adobe zapowiada rychłe upublicznienie pakietu inżynieryjnego Lightrooma (tzw. SDK), co pozwoli dokonywać poprawek i modyfikacji również specjalistom z firm zewnętrznych.

Znamienne, że pole z najważniejszymi opcjami w programie jest jednocześnie najmniej rzucające się w oczy. Ze względu na dużą ilość wolnego miejsca po lewej stronie listy można sądzić, że twórcy Lightrooma od dawna zakładali możliwość dopisywania nowych modułów.

Domyślnie Lightroom wyposażony jest w pięć podstawowych modułów: Library, Develop, Slideshow, Print oraz Web. Omawiam je pokrótce w dalszej części artykułu, teraz zaś chciałbym wspomnieć o kilku aspektach związanych z korzystaniem z modułów.
Przede wszystkim, jak już wspominałem wcześniej, praca w Lightroomie odbywa się w oparciu o zunifikowany, czteropanelowy interfejs, z czego dwa panele (górny i dolny) są uniwersalne dla wszystkich modułów, zaś dwa pozostałe (boczne) zawierają narzędzia zmieniające się wraz z obecnie aktywnym trybem pracy. Wiążą się z tym ważne konsekwencje: zmiana stanu któregoś z bocznych paneli (szerokość, autoukrywanie bądź włączenie opcji Solo Mode zostanie zapamiętana tylko w obrębie danego modułu, jednak w przypadku górnego i dolnego panelu zmiana ustawień będzie miała charakter globalny – obowiązujący w całym programie.

Jeżeli nie mamy dość przestrzeni roboczej na zdjęcie, zminimalizujmy rzadziej używane panele. Potrzebny obszar się powiększy, a dostęp do schowanych opcji uzyskamy najeżdżając wskaźnikiem myszki na ikonę strzałki przy krawędzi ekranu.

Oto kilka przykładów, jak można z pożytkiem dla siebie wykorzystać tę właściwość programu: w module Develop dla lewego panelu włączmy opcję Solo Mode, gdyż bardzo rzadko będziemy korzystali w nim z więcej niż jednej zakładki na raz. Z dokładnie przeciwnego powodu powinniśmy tę opcję WYŁĄCZYĆ w tym samym panelu dla modułu Library (często zdarza się że przechodzimy z grup w jednej zakładce do grup w innej, zwłaszcza podczas sortowania większej liczby zdjęć). Jeżeli mamy monitor o tradycyjnych proporcjach (nie panoramiczny), zapewne okaże się też, że w module Develop zabraknie nam miejsca na zdjęcia w orientacji poziomej. W takiej sytuacji możemy oglądać je w pomniejszeniu (co przy precyzyjnej obróbce jest raczej bez sensu) lub włączyć autoukrywanie lewego panelu dla tego modułu. Na samym początku powinniśmy też zmniejszyć o mniej więcej połowę wysokość dolnego paska. Nie potrzebujemy w nim dużych miniatur, jeżeli zaś zajdzie taka potrzeba skorzystamy z odpowiednich opcji w module Library.

Jedną z ciekawych konsekwencji wspomnianego przeze mnie błędu współpracy Lightrooma z komputerami wyposażonymi w dwa monitory jest wyświetlanie się komunikatów programu na ekranie podstawowym, nawet jeśli sama aplikacja działa na drugim wyświetlaczu. W wypadku planszy z listą skrótów klawiszowych byłaby to nawet bardzo pomyślne zjawisko, niestety znika ona już po pierwszym kliknięciu myszką.

Przechodzenie z jednego modułu do drugiego nie pociąga za sobą konieczności ponownego wyboru aktywnego zdjęcia lub ich grupy. Pozwala to nam np. wskazać w module Library interesujące nas fotografie i rozpocząć ich szczegółową obróbkę przed wygenerowaniem slajdów, które następnie zaprezentujemy na pokazie. Przejść między modułami możemy dokonać myszką, lub kombinacją klawiszy [Ctrl]+[Alt] oraz numerem tego, z którego chcemy skorzystać (1-5). Z kolei klawisze [F5]-[F8] powodują włączanie oraz ukrywanie paneli. Skrótów klawiszowych jest oczywiście znacznie więcej. Ich znajomość nie jest niezbędna, ale bardzo ułatwia pracę. Dla zainteresowanych: ostatnia opcja w menu Help (lub kombinacja klawiszy [Ctrl]+[/]) otwiera spis skrótów unikalnych dla aktywnego modułu.

Zarządzanie – moduł Library
Wypadałoby teraz napisać, co tak naprawdę potrafi Lightroom. Sęk w tym, że w tak krótkim artykule niemożliwe jest omówienie wszystkich jego funkcji. Dokładniej przedstawimy je w kolejnych artykułach z tej serii. Zostaną one opublikowane już wkrótce i będą miały znacznie bardziej praktyczno-warsztatowy charakter. Teraz natomiast chcę zaprezentować najciekawsze opcje każdego z modułów.

Jeszcze podczas importowania plików możemy określić, jaką strukturę katalogową będą miały nasze zbiory, zdefiniować system nazywania plików, edytować metadane, dodać słowa kluczowe, a także przypisać zdjęciom wstępne ustawienia obróbki.

Za pomocą modułu Library zarządzamy importem oraz organizacją zdjęć. Włączając zdjęcia do kolekcji decydujemy, czy chcemy je fizycznie skopiować do katalogu programu, czy też jedynie odwoływać się do nich w ich pierwotnej lokalizacji na dysku twardym bądź nośnikach wymiennych. Fotografie porządkujemy dzieląc je na kolekcje oraz przypisując im słowa kluczowe, które pomogą nam później w ich odnajdywaniu. Zdjęcia możemy też przeszukiwać dzięki informacjom zawartym w ich metadanych Exif i IPTC, a także wprowadzać własne.

Jednym z trybów przeglądania zdjęć jest Survey, który daje możliwość porównania ze sobą kilku wybranych zdjęć. Jest on szczególnie użyteczny, gdy kompletujemy fotografie do dalszej obróbki lub eksportu, np. do pokazu slajdów.

Opcje zawarte w tym module umożliwiają nam też przeglądanie zdjęć na kilka możliwych sposobów oraz oznaczanie je za pomocą systemu ocen (w skali 0-5) i innych kategorii ułatwiających ich późniejsze sortowanie. Te mechanizmy umożliwiają nam szybkie wskazanie, a następnie odnalezienie zdjęć które zamierzamy odrzucić, obrabiać dalej bądź też przeznaczyć do wydrukowania. Tutaj również możemy przejrzeć metadane wybranych zdjęć zapisane przez nasz aparat.

Opcje edycyjne dostępne w module Library pozwalają m.in. poprawić ekspozycję zdjęcia o stałe wartości 0,33 oraz 1 EV. Osobno korygujemy również obszary niedoświetlone, prześwietlone, głębokie cienie.

Choć funkcje edycji obrazu znajdują się już w module Develop, to jednak Library także udostępnia podstawowe opcje edycji obrazu w uproszczonej wersji: korektę ekspozycji, balansu bieli, jasności i kontrastu oraz narzędzie do analizy fotografii jakim jest histogram. Wprawdzie wielu użytkowników Lightrooma sugeruje, że opcje te są w tym module niepotrzebne, jednak osobiście sam często z nich korzystam, gdy z kilku podobnych ujęć różniących się nieco ekspozycją chcę wybrać najlepsze. Jeżeli natomiast ktoś uzna je za zupełnie zbędne, może je zupełnie wyłączyć.