Ponad sześćdziesięcioletnia działalność twórcza i całe dorosłe życie poświęcone fotografii – niewielu fotografików poza Pawłem Pierścińskim może tak podsumować swój dorobek. Ale też i niewielu ludzi potrafiłoby tak konsekwentnie i intensywnie pracować, tak znakomicie panować nad materią pracy twórczej, organizacyjnej, krytycznej – i materią wzorowej dokumentacji ogromnej ilości własnych prac i innych, również licznych, dokonań.
W swojej niezwykle obszernej twórczości dotknął on
wszystkich bez mała technik fotograficznych, zawsze osiągając znakomite rezultaty artystyczne. Realizował wiele tematów – ale podstawowym obszarem artystycznej penetracji stał się dla niego
kielecki krajobraz. Istotą niemal całej jego twórczości jest dokumentacja – nie pozbawiona jednak emocjonalnego podejścia do tematu i elementu kreacji artystycznej.
Szczególnie interesował go krajobraz kulturowy naznaczony śladami mozolnej pracy człowieka, zapisanej w równoległych rytmach wyoranych bruzd, w rysunku szachownicy drobnych poletek, w strukturach różnorodnych upraw. Tworzył krajobrazowe fotograficzne syntezy, zawierające głęboko humanistyczne przesłanie pełnego harmonii współistnienia człowieka i natury.
Ale oprócz nich
dokumentował także Kielecczyznę przemysłową, kieleckie zabytki, wnętrza, przywoził
znakomite fotografie z licznych podróży artystycznych – z Paryża, z Bułgarii, z Chin i innych krajów, fotografował i przedstawiał abstrakcyjny wymiar struktur ziemi, wody, chmur, fotografował akty i tworzył znakomite, wieloznaczeniowe montaże fotograficzne.
Jego systematyczne, przez bez mała pół wieku, dokumentowanie i fotograficzna analiza tego samego fragmentu przestrzeni – Kielecczyzny –
to unikalne w skali światowej, jedyne w swoim rodzaju działanie. Działanie, w którym wspierali go także inni kieleccy artyści fotograficy, tworzący zarówno w ramach kolejnych, formowanych przez niego od 1962 roku struktur stowarzyszeń twórczych (aż do stworzenia Kieleckiej Delegatury, a potem – w 1978 roku – Świętokrzyskiego Oddziału Związku Polskich Artystów Fotografików) jak i według,
przez niego opracowanych, spójnych zasad stylistyki Kieleckiej Szkoły Krajobrazu. Niewątpliwie sukcesy kieleckich fotografików w dużej mierze były owocami także jego pracy animatora ruchu fotograficznego, organizatora i krytyka.
Jemu Kielce zawdzięczają powstanie Galerii Fotografii, zaistnienie Ogólnopolskiego Sympozjum „Krajobraz” i siedmiokrotnych edycji Biennale Krajobrazu Polskiego. Był organizatorem wielu wystaw, w kraju i poza jego granicami. Jego
liczne publikacje, albumy, książki, teksty o fotografii; zarówno własnej, artystów KSK oraz innych, wiele wniosły do stanu wiedzy o tej dziedzinie sztuki i znacznie przyczyniły się do jej upowszechnienia.
Jego wielkim dziełem była praca przy redagowaniu słownika fotografów polskich „Fotografowie” (2008) i spisaniu swoich wspomnień pt. „Pola pejzażu” (2009). Ostatnim wielkim dziełem Pawła Pierścińskiego jest drobiazgowo przez niego opracowana bibliografia podmiotowo-przedmiotowa swojej twórczości, zarówno fotograficznej, jak i krytycznej.
Nie do przecenienia była Jego rola wybitnego autorytetu w dziedzinie sztuki fotograficznej, praca społeczna w ZPAF, wspieranie swoim doświadczeniem i życzliwością młodych adeptów sztuki fotografii, założenie i aktywne działanie na rzecz Świętokrzyskiego Okręgu ZPAF oraz szczodre udzielanie swej wiedzy i doświadczenia poprzez pisanie tekstów do katalogów i recenzji z wystaw fotograficznych.
To krótkie podsumowanie rezultatów ponad sześćdziesięcioletniej pracy Pawła Pierścińskiego nie uwzględnia jego najważniejszego osiągnięcia – bo też ono dzieje się poza nim samym.
Najważniejszym osiągnięciem tego znakomitego Artysty jest bowiem inspirujące promieniowanie jego sztuki, nabierającej w miarę upływu czasu ciągle nowych wartości. Jej formalne nowatorstwo, które niegdyś wprowadziło na nowo temat krajobrazu w krąg zainteresowań artystów fotografików i wzbudziło zachwyty krytyki, nabrało wagi i rangi klasyki, a poszczególne kadry stały się ikonami polskiej fotografii krajobrazowej. Jego sposób interpretacji krajobrazu, będący jednocześnie perfekcyjną technicznie dokumentacją i syntetycznym, pełnym emocjonalnych odniesień, portretem ziemi, jest źródłem inspiracji dla wielu innych artystów – także z innych dziedzin sztuki. Pociąga ich nie tylko bogactwo krajobrazowych form, wyrafinowanych struktur, geometrycznych rytmów i estetyczna atrakcyjność obrazowania – także charakter i klimat świata, który Paweł Pierściński unieruchomił i ocalił w swoich fotografiach. To świat emanujący pełnią jedności witalności przyrody i porządkującego ją intelektu człowieka, harmonii sił natury i oswajającej je pracy ludzkich rąk. Świat równowagi, nadrzędnej logiki i celowości, wynikających także z wyjątkowej, fascynującej osobowości Artysty i Jego ścisłego umysłu. Świat, którego istotą jest, sformułowana w jego sztuce, potwierdzona realizmem fotograficznego medium – prawda. Bowiem im więcej prawdy o ziemi zdoła zawrzeć fotografia, tym mocniej wzruszy odbiorcę i tym silniejsze roztoczy działanie – napisał w jednym ze swoich tekstów.
Mimo, że świat utrwalony w fotografiach Pawła Pierścińskiego coraz bardziej oddala się w przeszłość, te Jego słowa nie tracą na aktualności. Świat, który utrwalił w swoich fotografiach ten wybitny artysta już w rzeczywistości nie istnieje. Ocalał dzięki Jego wieloletniej pracy i konsekwencji twórczej - i dzięki potędze jego sztuki.
Paweł Pierściński całym swoim twórczym życiem
zasłużył na zaszczytne miano niekwestionowanego autorytetu polskiej fotografii, zarówno jako znakomity artysta, jak i teoretyk fotografii artystycznej oraz dokumentalnej. Jego doskonała sztuka i wartości, jakie dzięki niej stworzył i utrwalił, nabierają coraz większego znaczenia. Coraz cenniejszy staje się również inny, wymierny materialnie rezultat Jego wieloletnich starań: znajdujący się w Kolekcji Biura Wystaw Artystycznych w Kielcach obszerny zespół fotografii; jego własnych oraz artystów Kieleckiej Szkoły Krajobrazu, a także zrealizowana przez Niego wystawa „Polska Fotografia Krajobrazowa”, zawierająca 496 zdjęć najwybitniejszych polskich fotografików, działających w latach 80. ubiegłego wieku.
Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach jest, w dobrym tego słowa znaczeniu, strażnikiem pamięci, zarówno o tym bardzo zasłużonym dla rozwoju fotografii artystycznej Artyście, jak i o Jego znakomitej sztuce, zabezpieczonej w obszernym wyborze w Kolekcji Fotografii BWA. Wspiera nas w tym działająca w oparciu o struktury BWA Fundacja im. Kieleckiej Szkoły Krajobrazu.
Efektem działań, związanych z utrwalaniem tej pamięci, jest wystawa prezentowana przez BWA w Olsztynie w swojej pięknej galerii. Dziękujemy za zaproszenie i zaszczyt przedstawienia olsztyńskiej publiczności najwybitniejszego zjawiska w kieleckiej fotografii artystycznej – twórczości Pawła Pierścińskiego.
Paweł Pierściński urodził się 25 maja 1938 roku w Kielcach. Dyplom magistra inżyniera budownictwa lądowego uzyskał na Politechnice Warszawskiej (1962). Fotografował od 1952 roku (debiut wystawienniczy – 1955) był członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików (od 1964), członkiem honorowym ZPAF (od 1982) oraz członkiem honorowym wielu stowarzyszeń fotograficznych w Polsce.
Jest autorem ponad 250 wystaw indywidualnych, ponad 600 razy eksponował fotografie na wystawach w kraju i za granicą, otrzymał liczne medale, nagrody i dyplomy. Wydał kilkanaście albumów indywidualnych (w tym: „Struktury” – 1982, „Między Wisłą a Pilicą” – 2001, „Świętokrzyskie” – 2004). Jego fotografie były wielokrotnie publikowane w almanachach światowej fotografii (np. „Photography Year Book”, „Photographis”, „Fotojahrbuch International”, „Almanach FIAP”) oraz w fachowej prasie fotograficznej w wielu krajach. Fotografie Artysty znajdują się w kolekcjach prywatnych oraz w zbiorach muzealnych.
Opublikował ponad 600 tekstów, opracowań krytycznych, recenzji i wstępów do katalogów wystaw (w tym: prace zwarte, monografie i prace źródłowe). Wśród prac teoretycznych wyróżniają się teksty omawiające działalność Kieleckiej Szkoły Krajobrazu oraz analizujące historię i podsumowujące bieżące dokonania polskiej fotografii krajobrazowej.
Za twórczość fotograficzną oraz za społeczną działalność organizacyjną Paweł Pierściński otrzymał liczne odznaczenia państwowe, między innymi: Krzyż Oficerski oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Fotograf, publicysta, krytyk i teoretyk fotografii, działacz społeczny, organizator ruchu fotograficznego pejzażystów polskich.
Zmarł 22 maja 2017 r. w Kielcach. 12 stycznia 2018 r. miasto Kielce uhonorowało artystę, odsłaniając jego popiersie z brązu w Alei Sław XX wieku na Skwerze Szarych Szeregów.
Czas trwania wystawy: 30.01.2020 – 01.03.2020 | sala główna
Lokalizacja: BWA Galeria Sztuki w Olsztynie
Adres: al. Marsz. J. Piłsudskiego 38
Więcej informacji: www.bwa.olsztyn.pl
Współpraca: BWA w Kielcach
Zobacz także:Zbigniew Podsiadło – "Fotografie"Wystawa zdjęć Katarzyny Ewy Legendź – "Retrogradacja Saturna""Women" – wystawa fotografii Miltona H. GreeneaWystawa zdjęć Krzysztofa Dąbrowskiego ''Manusza''Wystawa zdjęć Zofii Chomętowskiej ''Polesie''Fragmenty Gruzji. Wystawa współczesnej fotografii gruzińskiejWystawa zdjęć ''Monalli dolls – lalki z pasji i miłości''Wystawa zdjęć Wojciecha Plewińskiego ''Italia 1957''Jacqueline Livingston. W cieniu feminizmu. Na obrzeżach sztuki amerykańskiej lat 60. i 70. XX w.Wystawa "Hermetyczność" Natalli PiatkevichWystawa ''Skały i piaski. Fotografie z siedmiu kontynentów''Wystawa Zenona Harasyma ''Spojrzenie obok siebie. Street photography''